“De aanval is de beste verdediging.”
– Mao Zedong
Monaco is één van de revelaties van het seizoen 2016 / 2017. Met het behalen van het kampioenschap (Ligue 1) en het bereiken van de halve finale van de Champions League heeft Monaco een zeer succesvol seizoen gekend. Dit wordt nogmaals onderstreept door het puntenaantal van 95 in de Ligue 1. De manager achter dit succes is Leonardo Jardim. Hij was onder meer werkzaam bij Olympiakos Piraeus en Sporting Lissabon. Vanaf 2014 is hij de manager van Monaco. De combinatie tussen Jardim en Monaco lijkt een groot succes te zijn, maar wat is het geheim van Monaco? Dit artikel probeert de reden achter het succes te verklaren.
1. Formatie
Monaco speelt in een 1-4-4-2 of 1-4-2-2-2 formatie. De vleugelverdedigers hebben een belangrijke rol in de opstelling van Jardim. Ze moeten veelvuldig mee ten aanval trekken. De controlerende middenvelders, Bakayoko en Fabinho, bewaken gedurende de wedstrijd de verdedigende organisatie. Silva en Lemar hebben de vrijheid om zowel aan de zijkant als in het centrum te verschijnen. Dit zorgt bij tegenstander voor veel problemen. Vaak weet Monaco met hun in het centrum de overtalsituatie uit te spelen, waardoor ze gevaarlijke kunnen worden. De aanval wordt gevormd door Mbappé, die ook regelmatig aan de zijkant verschijnt. Falcao is de centrumspits, die dit seizoen goed is geweest voor 21 doelpunten.
2. Defensieve structuren
Met 31 tegendoelpunten in de Ligue 1 heeft Monaco een zeer lastig te passeren defensie. Defensief gezien is de formatie 1-4-4-2. Deze formatie wordt bij veel clubs gebruikt om de linies zeer dicht op elkaar te houden om zo de ruimte voor de tegenstander zo klein mogelijk te maken. Denk hierbij aan Atletico Madrid of Leicester City. Bij Monaco is deze uitvoering echter anders, zij kiezen er wel voor om de tegenstander snel onder druk te zetten.
2.1 Druk zetten op vleugelverdediger
Tijdens de opbouw van de tegenstander dwingen Mbappé en Falcao de centrale verdediger (3) op te bouwen via de rechter vleugelverdediger (2). Mbappé zet met een kleine boog druk, zodat de passlijn naar de linker centrale verdediger (4) wordt geblokkeerd. Falcao ontfermt zich over de verdedigende middenvelder (6) van de opponent. Na de pass naar de rechter vleugelverdediger (2), stapt Lemar uit. De taak van Lemar is het blokkeren van de passlijn naar het centrum, tevens probeert hij de bal te veroveren. Falcao schermt inmiddels de pass naar de verdedigende middenvelder (6) af. Bakayako en Fabinho zorgen ervoor dat hun directe tegenstanders (8 en 10) zijn afgeschermd. Ook houden ze indirect de passlijn naar de spits (9) in de gaten. Silva kantelt als rechter middenvelder richting het centrum, waar hij belangrijke kan zijn in het veroveren van de eventuele tweede bal. Tot sluit kantelt de defensie naar de kant van de bal. Mendy zorgt dat hij de juiste afstand bewaard tot de rechtsbuiten (7), zodat hij in duel kan komen.
2.2 Druk zetten tegen drie verdedigers
Wanneer de tegenstander tijdens de opbouw met een derde centrale verdediger gaat spelen, bijvoorbeeld door het inzakken van de verdedigende middenvelder (6), stapt Silva door als buitenspeler. Hierdoor lijkt de formatie op een 1-4-3-3. Als de keeper (1) van de tegenstander de rechter centrale verdediger (3) aanspeelt, stapt Mbappé uit. Hij zorgt dat deze speler direct onder druk komt. Tegelijkertijd zorgt Falcao dat de uitgezakte verdedigende middenvelder (6) wordt afgeschermd. Silva sluit de weg naar keeper (1) af, vlak nadat de keeper (1) de pass heeft verstuurd naar de rechter centrale verdediger (3). Lemar stapt door naar de vleugelverdediger (2), die zich hoger heeft gepositioneerd. De centrale middenvelder (Bakayako en Fabinho) proberen hun directe tegenstanders (8 en 10) niet aan de bal te laten komen. De rest van team kantelt af naar het centrum en maakt het speelveld klein.
2.3 Doordekken naar verdedigende middenvelder
Gedurende de wedstrijd zijn er altijd momenten dat de tegenstander het middenveld weet te bereiken. In het voorbeeld wordt door middel van een driehoek de verdedigende middenvelder (6) vrijgespeeld. Bakayoko kiest er vervolgens voor om door te dekken. Hij blokkeert, tijdens het druk zetten, de passlijn naar de aanvallende middenvelder (10). Fabinho dekt de passrichting naar de controlerende middenvelder (8) af, door schuin in de rug van Bakayoko te gaan spelen. Lemar en Silva begeven zich naar het centrum om de afstanden tussen de middenvelders klein te maken (zigzag vorm). Tot slot is de rol van Jemerson (centrale verdediger) belangrijk. Wanneer de aanvallende middenvelder (10) de ruimte tussen de linies probeert te benutten, vangt hij deze op. Mocht de aanvallende middenvelder (10) dit niet doen, dan kan Lemar hem opvangen.
2.4 Zone voor het strafschopgebied
Als het druk zetten op de tegenstander door Monaco niet leidt tot het veroveren van de bal, zakt de ploeg als geheel in. Er worden twee linies van vier gevormd met daarvoor het tweetal Mbappé en Falcao. Het toepassen van deze speelstijl beperkt de ruimtes voor de tegenstander, waardoor het lastig om tot kansen te komen. Belangrijk is de rol van de middenvelders in dit geheel. In eerste instantie verdedigen zij de ruimte vlak voor het strafschopgebied. Voornamelijk Fabinho en Bakayoko spelen hierin een belangrijke rol. Ze stappen niet uit naar de zijkanten, tenzij dit absoluut noodzakelijk is. Als de vleugelverdediger in de problemen komt, kan één van de buitenste middenvelders te hulp schieten. Bijvoorbeeld Lemar, die Mendy komt helpen in de twee tegen één situatie tegen de buitenspeler (7) en de vleugelverdediger (2).
3. Aanvallende structuren
Monaco heeft dit seizoen 107 doelpunten gemaakt in de Ligue 1. Een uitzonderlijke prestatie, die laat zien dat Monaco een zeer aanvallend ingesteld team is. Offensief gezien speelt Monaco in een 1-2-4-4 of -1-2-4-2-2 formatie. De vleugelverdedigers positioneren zich ver op de helft van de tegenstander, hierdoor gaan de buitenste middenvelder meer naar het centrum spelen. Incidenteel sluit ook nog één van de controlerende middenvelders (Bakayoko of Fabinho) aan in de aanval.
3.1 Opbouw via centrale middenvelder
Tijdens de opbouw van Monaco is het regelmatig Bakayako die uitzakt tussen de linker centrale verdediger (Jemerson) en de linker vleugelverdediger (Mendy). Vervolgens wordt hij in deze ruimte aangespeeld door Jemerson. Deze ruimte is vrij doordat Mendy diepte zoekt langs de zijlijn. Door zijn loopactie kiest Lemar voor de beweging naar het centrum. Fabinho, de centrale middenvelder, kiest positie schuin voor Glik. Hij creëert hiermee ruimte voor de inlopende Silva, die zich naar het centrum beweegt. Na het ontvangen van de bal heeft Bakayako meerdere mogelijkheden. De eerste mogelijkheid is de pass langs de lijn richting Mendy (3). Mendy kan vervolgens bal langs de lijn spelen om Mbappé in de één tegen één situatie te krijgen (4). De andere mogelijkheid is de pass naar Lemar, die zich in het centrum tussen de vijandelijke linies van het middenveld en de verdediger positioneert (5). Hij kan kiezen voor de pass naar Silva of Falcao.
3.2 Bereiken buitenste middenvelder in het centrum
Zoals beschreven in 3.1 laat een centrale middenvelder zich regelmatig uitzakken in de ruimte tussen de centrale- en de vleugelverdediger. In dit geval is het Fabinho, die de keuze maakt om deze ruimte te benutten. Monaco wil graag de buitenste middenvelders (Lemar en Silva) in de as aan de bal krijgen. Als de directe pass van Fabinho niet mogelijk is naar deze middenvelder (Silva), zijn er twee mogelijkheden om hem alsnog aan de bal te krijgen. Allereerst via de schuin ingeschoven Bakayoko (1), hij kan door middel van een driehoek de bal bij Silva krijgen(2). De andere optie is de pass naar Falcao (3), die de bal kan laten vallen op Silva (4). Wederom het benutten van de driehoek.
3.3 Aanval via de zijkant met vroege voorzet
De spits van de tegenstander zet druk als Glik in balbezit is, waarbij hij tegelijkertijd de passlijn naar Jemerson afschermt. De oplossing is het aanspelen van Bakayoko (1), die direct de bal kan laten vallen op Jemerson (2). Lemar komt naar binnen om ruimte te maken voor de pass vanaf Jemerson naar de opkomende Mendy (3). Mendy kiest regelmatig van deze positie voor de vroege voorzet. Mbappé beweegt naar de eerste paal (4). Falcao positioneert zich in het centrum van het strafschopgebied (5). Hij is het richtpunt, gezien zijn koppende kwaliteit. Als de bal doorschiet naar kan Silva deze net voorbij de twee paal opvangen (6).
3.4 Aanval van vleugel naar vleugel
Als de opgekomen Sidebé geen mogelijkheid heeft tot een voorzet kan hij schuin onder zich Silva aanspelen (1). Silva is naar binnen gekomen door het opkomen van Sidebé. Voor het strafschopgebied is inmiddels Bakayoko ingeschoven. Hij is voor Fabinho gaan spelen, die de verdedigende stellingen bewaakt. Silva speelt de ingeschoven Bakayoko in (2), die op zijn beurt de steekpass verzendt naar Lemar (3). De loopactie van Lemar is in de diepte, zodat hij de lage voorzet kan geven op de anticiperende Falcao. Deze aanval heeft een enorme scoringskans tot gevolg.
4. Countermogelijkheden
4.1 Counter na balverovering centrale middenvelder
Bij de pass van de rechter vleugelverdediger (2) naar de aanvallende middenvelder (10) van de tegenstander, volgt er een interceptie bij Bakayoko. Gelijk anticipeert Mbappé door in de ruimte te lopen tussen de vleugelverdediger (2) en de centrale verdediger (3). Bakayoko voorziet Mbappé van een diepte pass (1). Deze pass is voor Falcao het signaal om te sprinten naar het strafschopgebied. Hij ontvangt hier vervolgens de lage voorzet van Mbappé. Gevolg is de één tegen één tegen de keeper, mits hij de verdediger (4) weet af te schudden.
4.2 Counter via buitenste middenvelders
Na de interceptie van Sidebé in het één tegen één duel met de vijandelijke linksbuiten (11), speelt hij Silva in. Als Silva daadwerkelijk de bal ontvangt, start Falcao met de loopactie richting de rechterflank. Hierdoor lokt hij zijn directe tegenstander (4) mee. Mbappé probeert in de ruimte die Falcao achterlaat aanspeel te zijn in de diepte. Ook hij wordt gevolgd door zijn directe tegenstander (3). De verdediging van de opponent wordt volledig uit elkaar getrokken en moet nu grote afstanden verdedigen. Waaronder het gat tussen de rechter vleugelverdediger (2) en de centrale verdediger (3). Lemar probeert deze ruimte te exploiteren, waarna de pass van Silva in de diepte volgt (2).
5. Conclusie
Leonardo Jardim heeft dit seizoen met Monaco een bijzondere prestatie geleverd. Niet alleen door het behalen van het kampioenschap en de halve finale van Champions League, maar voornamelijk door de attractieve manier van spelen. Ze zetten in een vroeg stadium druk op de tegenstander en daarnaast vallen ze op een zeer effectieve en directe manier aan. Dit heeft geresulteerd in een doelpuntenaantal van 107 in de competitie. Kenmerkend voor het systeem zijn de opkomende vleugelverdedigers en de vrije rol voor de buitenste middenvelder. Zij illustreren de positieve spelopvatting van de manager.
De Analyserende Trainer 