“Om te beginnen is er maar één bal en die moet je dus hebben, maar waar het dus in wezen om gaat, is: wat doe je met die bal?”
– Johan Cruijff
Met de tweede plek in de Premier League achter concurrent Chelsea heeft Tottenham Hotspur een uitstekend seizoen gekend. Het elftal heeft dit seizoen in de Premier League 86 punten weten te behalen uit 38 wedstrijden. Een gemiddelde van 2.26 punten per wedstrijd. Een uitstekende prestatie, zeker als je de concurrentie bekijkt. Verantwoordelijk voor dit succes is manager Mauricio Pochettino. Zijn trainersloopbaan is relatief kort. Hij heeft gewerkt bij Espanyol en vervolgens bij Southampton. Door zijn prestaties bij Southampton verdiende hij een transfer naar Tottenham Hotspur. Tottenham Hotspur voetbalt nu op een attractieve en dominante wijze. Maar welke tactiek heeft Pochettino toegepast in het seizoen 2016/2017? Dit artikel geeft inzicht in de tactiek van Pochettino’s Tottenham Hotspur.
1. Formatie
Tottenham Hotspur heeft dit seizoen voornamelijk gespeeld in de 1-4-2-3-1 of in de 1-3-4-2-1 formatie. Dit artikel richt zich op de 1-4-2-3-1, aangezien deze formatie tijdens de meeste wedstrijden is gebruikt. Daarnaast speelt Tottenham Hotspur al verschillende jaren in de 1-4-2-3-1 formatie. Een systeem dat Pochettino daarvoor ook bij Southampton heeft toegepast.
De formatie van Tottenham heeft verschillende kenmerken. Allereerst de opkomende vleugelverdedigers Walker en Rose. Daarnaast Dier, die als defensieve middenvelder regelmatig uitzakt tussen de centrale verdedigers Alderweireld en Vertonghen. Eriksen speelt vanaf de zijkant voornamelijk als extra middenvelder en komt veelvuldig naar het centrum. Ook wisselt Eriksen af en toe van positie met Son. Son zoekt meer diepte in zijn spel. Aanvallende middenvelder Alli is het talent dat zowel in de combinatie als in de diepte van meerwaarde is. Tot slot heb je de afmaker Kane, die in het seizoen 2016/2017 29 doelpunten heeft gemaakt.
2. Defensieve structuren
Tottenham speelt defensief gezien in de 1-4-2-3-1 formatie. Pochettino wil het liefst de bal zo snel mogelijk heroveren. Ze proberen de tegenstander dus telkens onder druk te zetten. Het liefst al ver op de helft van tegenstander. Mocht Tottenham toch worden teruggedrongen dan zakken de aanvallende middenvelders Son en Eriksen in, waardoor de formatie verandert in een 1-4-4-1-1. Het blijkt een succesvolle manier van verdedigen te zijn, aangezien Tottenham in de Premier League het minste aantal doelpunten heeft geïncasseerd. Een aantal van 26 doelpunten in 38 wedstrijden. Een gemiddelde van 0.68 per wedstrijd. Ook doelman Lloris heeft hierin een belangrijke rol gespeeld.
2.1 Druk zetten bij vleugelverdediger
Als de tegenstander de bal verplaatst van de centrale verdediger (3) naar de vleugelverdediger (2), kiest Son voor het druk zetten. Door zijn schuine manier van aanlopen blokkeert hij tevens de passrichting naar de aanvallende middenvelder (10). Rose zorgt voor het kleine afstand tot de rechtsbuiten (7). Wanyama ontfermt zich over de aanvallende middenvelder (10) en probeert voor hem te komen. Hij krijgt rugdekking van Dier. De samenwerking tussen de defensieve middenvelder Dier en Wanyama is cruciaal. Ze moeten elkaar telkens rugdekking verlenen om de ruimte voor de defensie te beschermen. Daarnaast kan er één van de twee ingrijpen als de ander wordt uitgespeeld. Alli blokkeert de passrichting naar de defensieve middenvelder (6). Eriksen kantelt naar het centrum en verdedigt de controlerende middenvelder (8) van de tegenstander. Tot slot kantelen ook Alderweireld en Walker naar het centrum om het veld te verkleinen.
2.2 Druk zetten op de keeper
Tottenham Hotspur krijgt van Pochettino regelmatig de opdracht om door te jagen op de keeper. Als de keeper (1) in balbezit is, jaagt Kane door. Hij dwingt de vijandelijke keeper (1) één van zijn centrale verdedigers (3 of 4) aan te spelen. In dit geval gaat de bal naar de rechter centrale verdediger (3). Deze wordt vervolgens onder druk gezet door Son, die daarbij ook de passlijn naar de rechter vleugelverdediger (2) afschermt. Eriksen zorgt ervoor dat ook de andere centrale verdediger (4) gedekt staat. Tot slot is Alli verantwoordelijk voor het afschermen van de vijandelijke defensieve middenvelder (6).
2.3 Druk zetten als de tegenstander onder druk keeper uitspeelt
Wanneer de tegenstander onder de druk op de keeper (1) weet uit te spelen (zie 2.2 voor druk op keeper), bijvoorbeeld door het bereiken van de rechter vleugelverdediger (2), dan zal Son wederom druk moeten zetten. Hij sprint richting de vleugelverdediger (2) vanuit de passlijn naar de centrale verdediger (3). Hierdoor zal de vleugelverdediger (2) de keuze voorwaarts moeten maken. De hele defensie van Tottenham is ondertussen gekanteld, waarbij Rose dichtbij de rechtsbuiten (7) komt te spelen. Ook de pass naar de rechtsbuiten (7), door de vleugelverdediger (2), is nu kans op balverlies. Dus zal hij de keuze maken voor de aanvallende middenvelder (10). Deze wordt van twee kanten onder druk gezet. Wanyama komt in de rug en Alli vanaf de zijkant. Hierdoor wordt de speler (10) ingesloten. Belangrijk is wel dat Kane de verdedigende middenvelder (6) van Alli overneemt, zodat ook deze pass wordt uitgesloten.
2.4 Gegenpressing
Zoals eerder beschreven wil Tottenham Hotspur zo snel mogelijk de bal heroveren. Als bijvoorbeeld de inspeelpass van Vertonghen wordt onderschept door de aanvallende middenvelder (10), wordt deze speler direct vanaf verschillende richtingen ingesloten (Gegenpressing). Tottenham staat dus zo georganiseerd in balbezit dat ze direct de bal terug kunnen winnen. De spelers die zich dicht bij situatie bevinden proberen meteen de bal te heroveren. In het voorbeeld is het Wanyama die frontaal druk zet op de vijandelijke aanvallende middenvelder (10). Eriksen komt vanaf de linkerflank naar binnen en blokkeert tevens de passlijn naar de vleugelverdediger (2). Alli komt schuin in de rug van de vijandelijke aanvallende middenvelder (10) en blokkeert de passlijn naar de defensieve middenvelder (6). Een belangrijke rol is weggelegd voor Dier. Hij blokkeert in het voorbeeld de passlijn naar de spits (9) en geeft rugdekking aan Wanyama. Wanneer Wanyama dan wordt uitgespeeld kan hij altijd nog corrigeren. De overige spelers zorgen dat het veld klein wordt gemaakt.
2.5 Vooruit verdedigen bij afgeslagen voorzet
Walker probeert door middel van een voorzet Kane of Alli in het strafschopgebied te bereiken. De bal wordt echter gekopt door de centrale verdediger (3) richting de controlerende middenvelder (8). Direct anticiperen de spelers van Tottenham Hotspur. Te beginnen met Eriksen en Son, die de speler (8) van beide zijkanten insluiten. Dier beweegt voorwaarts en benadert de controlerende middenvelder (8) frontaal. Voor dat hij kiest om door te stappen, kijkt hij wel hoe de defensie staat. In dit geval een twee tegen één situatie van Alderweireld en Vertonghen tegen de spits (9). Wanyama schermt de vijandelijke aanvallende middenvelder (10) af. De vleugelverdedigers Walker en Rose bewegen schuin naar centrum. Tot slot moet de rol van Kane benoemt worden. Hij zorgt dat de verdedigende middenvelder (6) niet meer aanspeelbaar is.
3. Aanvallende structuren
De aanvallende formatie kan worden omschreven als een 1-3-1-5-1. Oorzaak voor deze verandering is het opkomen van Rose en Walker. Zij spelen op de lijn van de Eriksen, Alli en Son. Daarnaast verandert de samenstelling van defensieve middenvelders. Dier blijft controlerend achterin spelen tussen Alderweireld en Vertonghen, terwijl Wanyama meer als centrale middenvelder gaat fungeren. Tottenham Hotspur heeft een aanvallende spelopvatting. Ze willen graag het balbezit controleren en veelvuldig tot aanvallen komen. In de Premier League is dit zeer succesvol gebleken, aangezien ze het meeste aantal doelpunten hebben gemaakt. Een aantal van 86 doelpunten in 38 wedstrijden. Een gemiddelde van 2.26 doelpunten per wedstrijden.
3.1 Opbouw via defensieve middenvelders
Vertonghen wordt onder druk gezet door de vijandelijke rechtsbuiten (7). Alderweireld beweegt naar het centrum om ruimte te maken aan de rechterzijde achterin. Ook Walker maakt ruimte door voorwaarts te bewegen. Alderweireld wordt vervolgens aangespeeld door Vertonghen (1). Wanyama positioneert centraal voor Alderweireld (2) om de driehoek te kunnen maken met de uitgezakte Dier (3). Dier heeft zich gepositioneerd in de ruimte aan de rechterzijde van de defensie. Hij heeft meerdere opties, die hij kan aanspelen. Allereerst de pass naar de aanbiedende Alli (4). Alli biedt zich schuin in de bal aan. De tweede optie is de pass naar Eriksen (5). Hij is vanaf de rechterflank naar binnen gekomen en is aanspeelbaar tussen de linies van middenveld en verdediging. Tot slot de mogelijkheid langs de rechterflank naar Walker (6).
3.2 Centraal uitzakkende defensieve middenvelder
Tijdens de opbouw is Alderweireld in balbezit. Vertonghen creëert ruimte door zijwaarts te bewegen richting de positie van linker centrale verdediger. Dier is de defensieve middenvelder, die zich uit laten zakken tussen Alderweireld en Vertonghen. De vleugelverdedigers Rose en Walker zijn hoger op gaan spelen. Alderweireld speelt Dier in (1). Son maakt ondertussen ruimte aan de linkerzijde door naar binnen te stappen. Ook Alli heeft een belangrijke functie. Hij beweegt naar de positie van linker aanvallende middenvelder. Hiermee schept hij meer ruimte voor de uitzakkende Eriksen. Eriksen kan nu bewegen naar de gemarkeerde zone, zodat hij bereikt kan worden op het middenveld. Dier speelt Eriksen aan (2). Eriksen kan vervolgens kaats en op de opgekomen Walker (3), die op zijn beurt met de bal aan de voet kan dribbelen (4).
3.3 Vervolg aanval via de zijkant
Walker dribbelt verder met de bal (1). Hij creëert hiermee tijd voor zijn medespelers om zich goed te positioneren. Allereerst Eriksen, die mede verantwoordelijk is voor de opzet van de aanval (zie 3.1), zorgt dat hij onder de vleugelverdediger aanspeelbaar is. Kane, Son en Alli kiezen positie in en nabij het strafschopgebied van de tegenstander. Walker speelt vervolgens de aanbiedende Eriksen aan (2). Eriksen kiest gelijk voor de voorzet (3) tussen de vijandelijke vleugelverdediger (2) en centrale verdediger (3). Alli weet dat de bal in deze ruimte zal vallen en anticipeert op de voorzet. Kane beweegt richting de eerste paal voor als de voorzet daar valt. Son bindt de vleugelverdediger (2) aan zich.
3.4 Aanval vanuit de kaats met de spits
De opbouw begint bij Vertonghen, die de bal naar Alderweireld speelt (1). Alderweireld speelt de inzakkende spits Kane aan (2). Kane kaatst de bal op Eriksen (3). Eriksen is naar binnen gekomen om aanspeelbaar te zijn voor Kane. Ondertussen kiezen meerdere spelers positie. De vleugelverdedigers Rose en Walker lopen op. Son maakt de loopactie achter Kane richting de rechterzijde. Aanvallende middenvelder Alli kiest positie voor de komende loopactie. Als Eriksen de bal heeft ontvangen heeft hij twee opties voor de steekpass. Ten eerste de steekpass naar de lopende Alli (4). Alli loopt in het gat tussen de twee centrale verdedigers (3 en 4) van de tegenstander. De tweede mogelijkheid is de steekpass naar Son (5), die uit de rug van de centrale verdediger (4) probeert te ontsnappen.
3.5 Aanval over de linkerzijde
Deze aanval begint bij Dier. Hij wordt onder druk gezet door de spits (9) van de tegenstander. Dus zoekt hij de pass naar Wanyama (1). Ook Wanyama wordt snel onder druk gezet door de vijandelijke aanvallende middenvelder (10). Eriksen herkent dit moment en is naar binnen gekomen als afspeelmogelijkheid voor Wanyama (2). De ruimte waarin Eriksen aanspeelbaar is, wordt mede gecreëerd door het wegtrekken van Alli. Ook Son beweegt schuin naar binnen, zodat er ruimte komt voor de linker vleugelverdediger Rose. Eriksen draait open en speelt Rose aan de linkerzijde aan (3), die op zijn beurt direct Son aanspeelt achter de vijandelijke rechter vleugelverdediger (2). Son dribbelt met de bal het strafschopgebied in (5), waar hij door de centrale verdediger (3) van de tegenstander naar de achterlijn wordt gedwongen. Son kiest vervolgens voor de lage voorzet richting de tweede paal (6), waar Kane de bal alleen nog hoeft in te tikken.
3.6 Aanval vanuit de lange pass
Vertonghen is wederom achterin in balbezit. Hij speelt de bal schuin voorwaarts naar Alderweireld (1), die vervolgens met de bal het met middenveld op dribbelt (2). Eriksen creëert ruimte voor vleugelverdediger Rose door naar de bal toe te bewegen. Alderweireld kan nu vanuit het middenveld de lange pass naar Rose versturen (3). Rose dribbelt op met de bal (4) en kiest voor de voorzet richting de eerste paal (5). Dit is de positie waar Kane zich opstelt. Mocht de bal doorschieten dan kan Son nog een poging doen. Aanvallende middenvelder Alli sluit bij voor de eventuele afvallende bal.
4. Countermogelijkheden
4.1 Counter vanuit onderschepping defensieve middenvelder
Wanyama onderschept een foutieve pass van de vijandelijke controlerende middenvelder (8) naar de aanvallende middenvelder (10). Na de onderschepping speelt hij gelijk Dier aan (1). Dier positioneert namelijk direct naast Wanyama. Dier speelt vervolgens de pass naar Kane (2), die is uitgezakt naar de rechterzijde. Kane lokt de centrale verdediger (4) mee naar de rechterzijde. Son herkent het moment en benut de ruimte achter de centrale verdediger (4). Na het ontvangen van de bal van Kane (3), speelt hij de bal nu zijwaarts (5) op de meegelopen Alli.
5. Conclusie
Pochettino heeft van Tottenham Hotspur een zeer degelijke ploeg gemaakt. Zonder bal zorgt Tottenham Hotspur voor snelle druk op de helft van de tegenstander. Ook na balverlies proberen ze hem zo snel mogelijk terug te veroveren. De voorste vier spelers: Alli, Eriksen, Son en Kane moeten hier veel arbeid in verrichten. Wanneer Tottenham is balbezit is, spelen ze graag dominant voetbal. Ze dwingen de tegenstander terug door hun verzorgde manier van opbouwen. Belangrijk hierin is Dier, die veelvuldig uitzakt tussen Alderweireld en Vertonghen. Rose en Walker zijn vaak op de helft van de tegenstander betrokken in de aanval. Ook Eriksen is cruciaal in balbezit. Hij zakt uit naar het middenvelder en creëert een overtal. In tegenstelling tot Son en Alli. Zij richten zich meer op het diep gaan. Spits Kane is vaak het eindstation van de aanval.
Pochettino heeft van een Tottenham een sterk team gemaakt. Een team dat in de toekomst kan strijden voor de titel. Mijn voorspelling is dat Pochettino op korte termijn door een Europese topclub zal worden ingelijfd.
De Analyserende Trainer 